Uçuş Öncesi Grev Olursa Yolcu Hakları Nelerdir?
Uçuşa saatler kala gelen bir e-posta: "Uçağınız grev nedeniyle iptal edilmiştir." Özellikle yaz sezonlarında, artan uçuş yoğunluğu ve çalışan talepleri nedeniyle hava yolu grevleri daha sık gündeme gelmektedir. Yolcular açısından ise bu durum, tatil veya iş seyahatlerinin sekteye uğraması anlamına gelir. Peki grev nedeniyle iptal edilen veya ertelenen uçuşlarda yolcuların hakları nelerdir? Tazminat talep edilebilir mi? Alternatif uçuş sunulmalı mı? Bu yazıda grev kaynaklı uçuş iptallerinde yolcu haklarını tüm yönleriyle inceliyoruz.
Uçuş Grevleri Ne Türlü Gerçekleşir?
Grevler genel olarak ikiye ayrılır:
- Havayolu personeli grevi: Pilotlar, kabin memurları veya yer personelinin toplu eylemleri.
- Bağımsız havaalanı veya hava trafik kontrol grevi: Güvenlik personeli, bagaj görevlileri ya da kontrol kulelerinde çalışan kamu görevlilerinin grevleri.
Her iki durumda da uçuşlar ciddi şekilde etkilenebilir, iptal edilebilir veya büyük gecikmeler yaşanabilir.
Grev Nedeniyle İptal Edilen Uçuşta Tazminat Alınabilir mi?
Bu sorunun cevabı, grevin kim tarafından yapıldığına göre değişir:
- Havayolu çalışanlarının grevi: Avrupa Birliği EC 261/2004 düzenlemesine göre, havayolu şirketinin doğrudan çalışanlarının (pilot, kabin ekibi, yer hizmetleri vb.) yaptığı grev, **havayolunun sorumluluğundadır**. Bu durumda yolcuya 250 – 600 € arasında tazminat ödeme yükümlülüğü doğar.
- Havaalanı çalışanları veya hava trafik kontrol grevleri: Bu tür grevler “olağanüstü durum” sayılır ve genellikle tazminat hakkı doğurmaz.
Yolcunun Diğer Hakları Nelerdir?
Tazminat dışında da birçok hakkınız bulunmaktadır. Grev nedeniyle uçuşunuz iptal olduysa:
- Ücretsiz bilet değişimi veya ücret iadesi hakkınız vardır.
- Uygun alternatif uçuş sunulması gerekir.
- 3 saati aşan gecikmelerde yemek, içecek, iletişim hizmeti sağlanmalıdır.
- Gecelik konaklama gerekiyorsa otel ve ulaşım imkânı sağlanmalıdır.
Grev Bildirimi Ne Zaman Yapıldıysa Önemli!
Eğer uçuşunuzdan 14 günden kısa süre önce iptal bildirimi yapıldıysa ve tazminat kriterleri karşılanıyorsa, tazminat alabilirsiniz. Ancak grev önceden duyurulmuş ve alternatif uçuş zamanında sunulmuşsa tazminat hakkı doğmayabilir.
Tazminat Miktarları Ne Kadar?
- 1500 km’ye kadar olan uçuşlar: 250 €
- 1500–3500 km arası uçuşlar: 400 €
- 3500 km üzeri uçuşlar (uluslararası): 600 €
Bu miktarlar yolculuğun uzunluğuna ve gecikmenin süresine göre değişmektedir.
Örnek Senaryo:
Ayşegül Hanım, İstanbul’dan Amsterdam’a seyahat edecekken, uçuşuna 10 saat kala e-posta alır: “Pilot grevi nedeniyle uçuş iptal edilmiştir.” Havayolu, alternatif uçuş sunmaz, otel konaklaması da sağlamaz. Ayşegül Hanım, ucusiptal.com üzerinden başvuru yaparak 400 € tazminat ve ek konaklama masraflarını alır.
Grev Nedeniyle Mağdur Olan Yolcu Ne Yapmalı?
- İptal bildirimini (e-posta, SMS, mobil uygulama) ekran görüntüsüyle saklayın.
- Havalimanındaki görevli açıklamalarını yazılı olarak alın.
- Havayolunun sunduğu alternatifleri reddetmeden değerlendirin.
- Masraflarınız (otel, yemek vb.) için mutlaka fiş toplayın.
- ucusiptal.com üzerinden tazminat başvurunuzu yapın.
Türkiye'deki Mevzuat Ne Diyor?
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün SHY–YOLCU yönetmeliğine göre, yolcuların uçuş gecikmeleri ve iptallerinde asgari hakları korunmaktadır. Grev gibi durumlar da bu kapsamdadır. Türkiye içi uçuşlarda da aynı şekilde bilet iadesi, konaklama ve destek hizmetleri sağlanmak zorundadır.
Sonuç: Grev Var Diye Haklarınızdan Vazgeçmeyin
Grevler uçuş planlarını altüst edebilir, ancak yolcular olarak sizin de ciddi haklarınız bulunmaktadır. Grevin nedeni, türü ve bildirimi ne zaman yapıldığı gibi faktörler, tazminat hakkınızın doğup doğmadığını belirler. Havayolu kaynaklı grevlerde tazminat hakkı neredeyse kesindir. Mağduriyet yaşamamak ve süreci profesyonelce yürütmek için ucusiptal.com üzerinden başvurunuzu başlatabilir, hakkınızı kolayca alabilirsiniz.
