Hava Trafiği Yoğunluğu Nedeniyle Uçuş Gecikirse Yolcu Hakları Nelerdir?

Uçağınız kalkmak üzere piste çıktı ama bekleme moduna geçti… Ya da havalimanında anons yapıldı: “Yoğun hava trafiği nedeniyle uçağımız gecikmeli kalkacaktır.” Hemen aklınıza şu soru gelir: “Bu gecikmeden dolayı tazminat alabilir miyim?” Uçuş gecikmelerinde yolcu haklarının ne şekilde doğduğu, gecikmenin nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu yazıda, hava trafiği yoğunluğu nedeniyle yaşanan gecikelerin yolcu hakları üzerindeki etkilerini, havayolu sorumluluğunu ve tazminat sürecini detaylı şekilde ele alıyoruz.

Hava Trafiği Yoğunluğu Ne Demektir?

Hava trafiği yoğunluğu, havaalanına inmek veya kalkmak isteyen uçakların sayısının hava trafik kontrol sisteminin anlık kapasitesini aşması durumudur. Özellikle yaz aylarında, tatil dönemlerinde, büyük etkinlikler sırasında veya hava koşullarının kontrolü zorlaştırdığı zamanlarda hava sahasında aşırı yoğunluk yaşanabilir. Bu durumda uçaklar sıraya alınır, bekletilir ya da kalkış/iniş sıralaması değişebilir.

Hava Trafiği Yoğunluğu Tazminat Almayı Engeller mi?

Genellikle evet. Avrupa Birliği EC 261/2004 yönetmeliğine göre, hava trafiği yoğunluğu **“olağanüstü durum”** olarak sınıflandırılır. Yani havayolunun kontrolü dışında gelişen ve önceden öngörülemeyen durumlar arasında yer alır. Bu da tazminat alma hakkının ortadan kalkmasına neden olabilir.

Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir husus vardır: Hava trafiği yoğunluğu **sürekli tekrar eden bir sorunsa** ve havayolu buna rağmen planlamasını değiştirmiyorsa, bu durum “önlenebilir” sayılabilir. Böyle bir durumda tazminat hakkı doğabilir.

Hangi Durumlarda Tazminat Alabilirsiniz?

• Havayolu, hava trafiği yoğunluğunu önceden biliyor ama yine de gerekli planlamayı yapmıyorsa,
• Alternatif uçuş veya bilgilendirme sağlanmıyorsa,
• Gecikme 3 saati aşıyor ve yolcuya herhangi bir hak sunulmuyorsa,
• Benzer rotadaki diğer havayolları zamanında uçuş yapabiliyorsa,

Bu durumlarda havayolunun sorumluluğu doğabilir ve tazminat talep edebilirsiniz.

Gecikme 2-3 Saat Arasında İse Neler Talep Edebilirsiniz?

Tazminat hakkı doğmasa bile, SHY-YOLCU ve AB mevzuatına göre havayolu şirketleri, yolcunun mağduriyetini azaltmak için bazı hizmetleri sağlamak zorundadır:

• Ücretsiz yiyecek ve içecek
• Telefon görüşmesi ya da e-posta hakkı
• 3 saatten fazla gecikme durumunda, gerektiğinde konaklama ve transfer hizmeti

Uçuş Tamamen İptal Olursa Ne Olur?

Yoğun hava trafiği nedeniyle uçuş tamamen iptal edildiyse ve havayolu sizi aynı gün içinde başka bir uçuşla ulaştıramıyorsa, şu haklar devreye girer:

• Bilet ücretinin iadesi veya alternatif uçuş
• Otel, yemek, ulaşım gibi masrafların karşılanması
• Eğer iptalin gerekçesi net değilse, tazminat başvurusu yapma hakkı

Gecikme Ne Kadar Olursa Tazminat Alınabilir?

• 3 saatten fazla: Gerekçeye bağlı olarak 250 € – 600 € arasında tazminat talep edilebilir.
• 5 saatten fazla: Uçuşu iptal etme ve ücret iadesi talep etme hakkınız vardır.
• Uçuş iptali: Olağanüstü neden değilse tazminat hakkı doğar.

Örnek Durum:

Serkan Bey’in İstanbul’dan Frankfurt’a yapacağı uçuş, hava sahasındaki yoğunluk nedeniyle 4 saat gecikmeli kalkıyor. Ancak Frankfurt uçuşlarının %80’i zamanında gerçekleşmiş. Serkan Bey ucusiptal.com üzerinden başvuru yaparak, kendi uçuşunun planlama eksikliği nedeniyle geciktiğini ispatlıyor ve 400 € tazminat alıyor.

Yolcu Olarak Ne Yapmalısınız?

1. Gecikme nedeni net olarak size bildirilmiyorsa, yazılı olarak isteyin.
2. Uçuş ekranlarının ve anonsların fotoğrafını çekin.
3. Yemek/konaklama gibi destek sunulmadıysa, harcamalarınızı fişleyin.
4. 3 saati aşan gecikmelerde ucusiptal.com üzerinden tazminat başvurunuzu başlatın.

Hava Trafiği Yoğunluğu Ne Kadar Sürer?

Yoğunluk süreleri genellikle birkaç saat içinde normalleşir. Ancak hava durumu, saatlik kalkış-iniş sayısı ve ülkeler arası hava sahası yönetimi bu süreyi etkiler. Türkiye'deki büyük havalimanlarında yaz aylarında günlük 700–1000 uçuş gerçekleşebilir. Bu nedenle bazı saat dilimleri kronik yoğunluk yaşar. Havayolları bu saatleri ve olasılıkları göz önünde bulundurmak zorundadır.

Sonuç: Her Hava Trafiği Gecikmesi “Olağanüstü Durum” Değildir

Hava trafiği yoğunluğu çoğu zaman tazminat hakkını engellese de, bazı durumlarda havayollarının planlama eksikliği nedeniyle sorumlulukları doğabilir. Özellikle uzun gecikmelerde yolcuların bilgilendirilmemesi, alternatif sunulmaması veya konaklama sağlanmaması durumunda hakkınızı aramalısınız. Gecikmenin nedeni sizden kaynaklanmıyorsa ve zarar gördüyseniz, ucusiptal.com üzerinden başvurunuzu yapabilir, profesyonel destekle hakkınızı alabilirsiniz.